Chứng nấc cụt

(Ách nghịch)

I- Y HỌC HIỆN ĐẠI: Nấc là những cơn co thắt lặp đi lặp lại, không kiểm soát được của cơ hoành, cơ hoành co thắt theo nhịp gây ra tiếng nấc.

1-Nguyên nhân gây nấc

Do bệnh tật

Có rất nhiều nguyên nhân nhưng gặp nhiều nhất là nguyên nhân do bệnh tật gây ra. Một số bệnh thuộc hệ thống tiêu hoá như viêm thực quản cấp hoặc mạn tính, bệnh trào ngược dạ dày – thực quản, các bệnh thuộc dạ dày – tá tràng như viêm dạ dày, viêm tá tràng, viêm loét dạ dày – tá tràng (viêm hang vị, viêm bờ cong lớn hoặc nhỏ); loét môn vị, loét tiền môn vị, loét bờ cong (lớn, nhỏ), loét tâm vị hoặc ung thư dạ dày…

• Hầu hết các bệnh thuộc dạ dày – tá tràng đều tăng tiết dịch vị kích thích gây đau bụng, đầy hơi, trướng bụng, buồn nôn, nôn và một số người bệnh có thể bị nấc do thần kinh hoành bị kích thích.
• Bệnh về đường dẫn mật như viêm đường dẫn mật (viêm túi mật, sỏi túi mật) hoặc viêm tụy tạng, ung thư tụy tạng cũng có thể kích thích dây thần kinh phế vị hoặc thần kinh hoành gây nên triệu chứng nấc.

Bị stress, tổn thương hệ thần kinh

Người ta cũng có thể gặp nấc trong một số trường hợp bị stress hoặc hysteria hoặc do tổn thương hệ thần kinh trung ương với bất kỳ một lý do nào đó như viêm não (do vi khuẩn hoặc do virut) hoặc chấn thương sọ não với bất kỳ lý do gì.

Nấc sau phẫu thuật

Nấc cũng có thể xuất hiện ở một số người bệnh sau khi phẫu thuật như sau phẫu thuật ổ bụng (phẫu thuật dạ dày- tá tràng, gan mật, tụy tạng…).

Sử dụng dược phẩm hoặc hóa chất độc

Nguyên nhân nấc gặp khá nhiều trong việc sử dụng một số dược phẩm hoặc hóa chất độc như thuốc thuộc nhóm corticosteroid, thuốc an thần gây ngủ benzodiazepine hoặc một số loại thuốc điều trị bệnh Parkinson.

Sử dụng thuốc

Người ta cũng nhận thấy có một số thuốc kháng sinh khi dùng có thể gây nên nấc như kháng sinh thuộc nhóm macrolid (erythromycin, roxythromycin…) hoặc nhóm kháng sinh fluoroquinolon (ciprofloxacin, ciprobay, ofloxacin, norfloxacin…).

Vì vậy khi dùng bất kỳ một loại thuốc nào đó mà gây nấc thì cần ngừng ngay và nếu ngừng sử dụng thuốc đó mà hết nấc thì chứng tỏ nấc do thuốc gây ra. Sau khi ngừng dùng thuốc cần báo cho bác sĩ điều trị biết để được thay thế thuốc khác thích hợp hơn.

Điều trị ung thư

Người ta cũng có thể gặp nấc trong một số trường hợp dùng hóa chất điều trị ung thư, trong trường hợp này cũng rất cần cho bác sĩ biết để bác sĩ cho một số thuốc nào đó điều trị nhằm giải quyết hết nấc.

Tuy vậy, nhiều trường hợp nấc không xác định được nguyên nhân do đó rất khó khăn trong công tác điều trị, có khi bác sĩ phải điều trị thăm dò từ đơn giản đến dùng các loại thuốc có hiệu nghiệm nhất. Nấc tuy là một triệu chứng nhưng gây nhiều phiền toái cho người bệnh.

2-Phân loại tình trạng nấc

Người ta phân chia nấc thành nấc cấp tính và nấc mạn tính.

• Nấc cấp tính thông thường chỉ nấc một thời gian ngắn (khoảng vài giờ đến vài ngày, tần số thấp).
• Nấc mạn tính là những trường hợp nấc liên tục và kéo dài nhiều giờ, nhiều ngày, thậm chí nấc kéo dài trong vài tháng hoặc lâu hơn làm cho người bệnh rất khó chịu, lo lắng và có nhiều bức xúc gây mệt mỏi, mất ngủ, sụt cân.

Đối với một số người bệnh sau mổ vùng bụng, vùng ngực đang thời kỳ hậu phẫu, mà bị nấc thì làm cho vết mổ bị đau, đôi khi làm cho vết mổ chậm liền sẹo do khi lên cơn nấc làm co kéo các cơ thành bụng.

3-Điều trị khi nấc như thế nào?

Mặc dù nấc không gây nguy hiểm chết người nhưng làm cho người bệnh rất khó chịu và gây nhiều phiền phức. Vì vậy khi bị nấc nghi liên quan đến bệnh cần đi khám càng sớm càng tốt nhằm mục đích tìm ra nguyên nhân.

Nếu nấc có nguyên nhân cụ thể thì việc điều trị nấc không gặp nhiều khó khăn nhưng một khi không xác định được nguyên nhân (nấc không rõ nguyên nhân) thì việc điều trị sẽ gặp không ít khó khăn.

Ví dụ nếu nấc do các bệnh thuộc đường tiêu hóa thì nên điều trị dứt điểm bởi vì các bệnh về đường tiêu hóa nhất là bệnh thuộc thực quản và dạ dày – tá tràng gây kích thích cơ hoành nhiều nhất. Tuy vậy trong trường hợp không xác định được nguyên nhân thì phải điều trị triệu chứng nấc.

Ngay từ khi mới bị nấc lần đầu có thể chưa dùng thuốc ngay mà có thể dùng một số biện pháp đơn giản, dễ thực hiện mà vẫn có kết quả nhất định như uống một cốc nước lạnh (mát), uống từ từ từng ngụm một hoặc bịt mũi, nín thở hoặc hít thật sâu rồi thở ra từ từ.

Người ta cũng có thể áp dụng biện pháp tâm lý như tập trung vào một vấn đề gì đó mang tính phức tạp hoặc thật lý thú như xem bóng đá, bóng chuyền, đấm bốc… Về Đông y thì châm huyệt cũng có thể đưa lại hiệu quả.

Thuốc Tây y cũng có nhiều phác đồ điều trị có hiệu quả nhưng có nhiều tác dụng không mong muốn (tác dụng phụ) cũng như nhiều tương tác với thuốc khác hoặc chống chỉ định. Vì vậy người bệnh dứt khoát không được tự mua thuốc để điều trị bệnh nấc khi không có đơn của bác sĩ.

Phẫu thuật cắt dây thần kinh hoành là biện pháp cuối cùng khi mọi biện pháp khác không đưa lại kết quả trong khi bệnh có chiều hướng tăng lên cả cường độ cả về tần suất xuất hiện và kéo dài làm cho người bệnh mệt mỏi ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nói chung.

II-Y HỌC CỔ TRUYỀN

Ách nghịch là nấc liên tiếp, tiếng ngắn mà nấc luôn, cho nên gọi là ách nghịch, nguyên nhân sinh ra ách nghịch là do hàn, nhiệt, đờm, thức ăn, bệnh thương hàn, thổ tả, và sau khi bị ốm…

Chứng ách nghịch có phát ra ngẫu nhiên và phát sinh liên tục khác nhau; phát sinh ngẫu nhiên thì phần nhiều không chữa cũng khỏi.

Trương Cảnh Nhạc nói: “Nấc nhẹ hoặc nấc ngẫu nhiên thì khí thuận là khỏi”. Sách “Y biển” lại nói: “Nấc không phải là bệnh thì không cần phải chữa nếu có chữa thì nên theo “Nội kinh” dùng phương pháp ngoáy vào lỗ mũi cho hắt hơi, hoặc nín hơi thở lại, hoặc làm cho kinh sợ,… là đều có thể khỏi ngay. Vì thế cho nên thiên này chỉ bàn về ách nghịch liên tục mà thôi.

Chứng này tuy trong lâm sàng cũng có khi xuất hiện đơn độc, nhưng phần nhiều là thấy ở trong quá trình của bệnh tất khác, nếu người già, hoặc ốm lâu hư yếu mà thấy chứng này thì thường là triệu chứng vị khí đã hại, bệnh đã trở thành bệnh trầm trọng.

1-NGUYÊN NHÂN

Trương Cảnh Nhạc nói: “Lý do sinh ra chứng nấc đều vì khí nghịch lên” xét về khí sở dĩ nghịch lên thì có nhiều nguyên nhân như ăn nhiều đồ sống lạnh, đồ ăn đình trệ lại, đàm thấp ngăn trở ở trong, hoặc dạ dày hư hàn, dương khí bị lấn át, hoặc vì dương khí suy kém, can hoả, vị hỏa xông lên, đều có thể phát sinh ra bệnh nấc.

2-BIỆN CHỨNG

• Nấc thuộc về chứng thực

Tiếng nấc to, người khí lực mạnh phần nhiều do khí trệ hoặc đờm thấp, ngừng trệ ở trong, hoặc can hỏa vị nhiệt xông lên mà sinh ra mạch huyền hoạt. Vì đồ ăn thì đình trệ thì thấy no, ợ hăng; vì can hỏa thì miệng đắng, sườn đau, nôn chua; vì đờm thấp ngừng trệ ở trong thì ngực đầy, đờm nhiều hoặc dưới tim động, mắt hoa; vì vị nhiệt xông lên thì miệng hôi, mắt đỏ, phiền khát, muốn uống nước, tiểu tiện đỏ, đại tiện bí.

• Nấc thuộc về chứng hư

Tiếng nấc nhỏ, ngươi khí lực yếu, phần nhiều do vị hư hàn, hoặc ăn nhiều chất sống lạnh, hoặc do mệt nhọc nội thương, hoặc trong khi ốm sau khi ốm, khí trung tiêu hư yếu mà gây nên người bệnh thường hay sợ rét, tay chân không được ấm, mạch trầm, nặng thì có hiện tượng âm hư, ăn ít đại tiện sột sệt, chân tay quyết lạnh, lưỡi nhợt, rêu mỏng, mạch thường trầm tế, cũng có âm hư mà thấy hư nhiều không yên, miệng lưỡi khô ráo, mạch tế sác, chất lưỡi đỏ sẫm.

3-CÁCH CHỮA

Phương pháp thông thường để chữa chứng ách nghịch là điều khí hoà vị, giáng khí nghịch ngăn chặn nấc. Nấc thuộc chứng hàn thì nên dùng thuốc ôn để giáng xuống, như bài Đinh hương thị đế thang (1). Nấc thuộc về chứng nhiệt thì nên dùng thuốc cay để mở ra, thuốc đắng để giáng xuống, như bài Đan khê tả tâm thang (2). Can hỏa vượng thì gia những vị sơn chi, hoàng cầm. Nấc thuộc về chứng hư thì nên giáng nghịch hoà vị. Dùng bài Toàn phúc đại giả thạch thang (3) trong chứng hư có nhiệt thì dùng bài Gia vị quất bì trúc như thang (4). Dương hư thì nên dùng bài Lý trung thang (5) gia đinh hương, nhục quế, âm hư thì nên sinh tân, dưỡng vị dùng bài ích vị thang (6) gia các vị thạch hộc, tỳ bà diệp, thị đế, thức ăn tích trệ thì nên làm thông tiết khí ở phủ, dùng bài Địa hoàng cam thảo thang (7). Thấp đờm thì nên hóa đàm lợi thấp, dùng bài Tiểu bán hạ gia Phục linh thang (8).

4-TÓM TẮT

Chứng “ách nghịch” thì sách “Nội kinh” và sách “Kim quỹ yếu lước” đều gọi là “uể”, phần nhiều xuất hiện ở trong quá trình các loại bệnh tật, cũng có khi xuất hiện riêng chứng nấc, nếu thấy ở thời kỳ cuối cùng của bệnh nặng thì chứng hậu nguy.

Chữa chứng ách nghịch chủ yếu là điều khí hoà vị, giáng nghịch chỉ nấc, nhưng phải xét về hư – thực, hàn – nhiệt cùng các nhân tố phức tạp khác để tuỳ chứng mà chữa.

5-PHỤ PHƯƠNG

1. Đinh hương thị đế thang: Đinh hương, thị đế, Nhân sâm, sinh khương.
2. Đan khê tả tâm thang: Hoàng liên, bán hạ, sinh khương, cam thảo.
3. Toàn phúc đại giả thạch thang: Xem số23 phụ phương mục Suyễn háo.
4. Gia vị quất bì trúc nhự thang: Quất bì, trúc nhự, nhân sâm, sinh khương, trích thảo, đại táo, thị đế.
5. Lý trung thang: Xem số 15 phụ phương mục Bất my.
6. ích vị thang: Xem số 3 phụ phương mục Nuy chứng,
7. Đại hoàng cam thảo thang: Đại hoàng, cam thảo.
8. Tiểu bán hạ gia phục linh thang: Xem số 11 phụ phương mục Đàm ẩm.

III-CHỮA TRỊ NẤC CỤT:

Để được tư vẫn chữa trị đúng người, đúng bệnh thì nên điền thông tin đầy đủ theo MẪU BỆNH ÁN(Nấc cụt) dưới nhé(Copy MẪU BỆNH ÁN(nấc cụt) – dán vào email, hoặc gửi dạng file Word đính kèm về Email: rongkinh.vn@gmail.com , hoặc điền đầy đủ thông tin-xong chụp hình gửi qua Zalo: 0914784474).

MẪU BỆNH ÁN(Nấc cụt)

– Để xác định bệnh và cơ địa, thể trạng, bệnh nền,… Người bệnh cung cấp đầy đủ thông tin:

+ Họ và Tên:…………..Tuổi:………………..(Bắt buộc)
+ Địa chỉ:………………………. (Bắt buộc)
+ Số liên lạc cố định hoặc di động:…………..(Bắt buộc)

+ Thời gian bị bệnh: Kéo dài bao nhiêu năm………? …….(Bắt buộc)

+ Thể trạng: Cân nặng…..Cao……Màu da……cơ địa,,,,,,huyết áp……….……..Tình hình sức khoẻ hiện tại:………(Bắt buộc)

+ Kết quả trị bệnh hoặc khám chuyên khoa gần đây nhất: Kết quả khám chuyên khoa tiêu hóa,..,…. (Bắt buộc).

+ Triệu chứng toàn thân: ….…bệnh nền(nếu có)…..(Bắt buộc khai càng chi tiết càng tốt)

Tải MẪU BỆNH ÁN tại đây:  MẪU BỆNH ÁN(nấc cụt)

Mọi thắc mắc về phương thuốc chữa bệnh nấc cụt, Quí vị gửi MẪU BỆNH ÁN(nấc cụt) về Email:rongkinh.vn@gmail.com – theo mẫu trên đây, để Bác có cơ sở lập bệnh án chữa trị. Hoặc điện thoại trực tiếp gặp Bác Thư theo số máy: 0914.784474 để được tư vấn và hướng dẫn chi tiết để trị dứt căn bệnh phiền toái này.

QUI TRÌNH SHIP THUỐC TRÊN TOÀN QUỐC

 

Cảm ơn quí vị đã lựa chọn chữa bệnh tại nhà thuốc http://rongkinh.vn/ của chúng tôi!

 

Bác Thư